Во последно време ширум светот, се посветува поголемо значење на заштитата на животната средина, флората и фауната и се чини дека различни иницијативи зедоа замав откако влијателни луѓе, бизнисмени и инвеститори подетално се занимаваа со оваа тема.
По проблеми со пчелниот екосистем, уништување на коприва и експлоатација на многу храна, потоа, по поставувањето лажен мед на многу пазари, со рибата и другата храна, сега во фокусот се некои повесели приказни.
На пример, каков вид на мед се добива без присуство на пчели, односно кој го штити овој специфичен вид?
Ова е токму она што го прави Дарко Мандиќ, коосновач на стартапот „МелиБио“ од САД.
Имено, тие се занимаваат со производство на мед без присуство на пчели и млеко што не е добиено од крава. Како се роди идејата за такво нешто, открива Дарко Мандиќ.
– Неколку години ги следев случувањата во прехранбената индустрија во САД. Инспириран од иновациите во месната индустрија, од Beyond Meat, Impossible Foods, која произведе плескавица без потреба да одгледува и убива животни, а потоа Eat Just and Oatly, кои создадоа технологија за производство на јајца и млеко без животни, видов дека е следниот производ од животинско потекло за кој ќе се развива технологија на производство без самото животно – мед – вели Мандиќ.
Недостатокот на овесно млеко го погоди познатиот ланец кафетерија „Старбакс“ во Америка, бидејќи клиентите масовно се интересираат за своето ново лате – мешавина од кафе и оваа поздрава замена за кравјо млеко.
Но, да се вратиме на една интересна приказна за „мед без присуство на пчели“ и успехот на Дарко во „ветената земја“. Дека на секој бизнис му е потребна страст, односно водич мотивиран од лични афинитети – потврдува и овој млад претприемач.
– Тоа се случи во исто време кога решив да преминам од претежно вегетаријанска диета во веганска, а исто така и кога наидов на најновото истражување што многу ме изненади. Тие споменуваат дека една од главните причини за уништување на биолошката разновидност на пчелите е производството на мед. Како некој што ја започна својата кариера во индустријата за мед во Србија во 2012 година, решив да ја сменам мојата индустрија на подобро. Знаев дека не можам да го сторам тоа од Србија или Европа, па се упатив кон Калифорнија, во Сан Франциско, кој е центар на иновации за идната прехранбена индустрија. Таму го запознав д-р. Шалер, научник со диплома на престижниот универзитет во Беркли, и заедно го започнаа само „МелиБио“ – понатаму изјавува Дарко Мандиќ.
Колку внимание бара веганоското производство?
Од рана возраст, дознаваме дека пчелите собираат полен и нектар од цвеќиња, а потоа прават мед. Сега треба да заборавиме на тоа и да го замислиме медот добиен со тој процес, што воопшто не е лесен. Пред сè, треба да ја добиеме довербата на потрошувачите и лојалните honeyубители на медот. За да се постигне таа цел, потрошувачите треба да бидат соодветно информирани за тоа како се прави алтернативен мед.
– Секоја нова технологија бара многу ресурси за да се развијат и имплементираат. Ова е особено предизвик во прехранбената индустрија каде што нема простор за грешка. Секој производ, не само што мора да биде безбеден, туку вкусен и хранлив. Технологијата што ја развива мојата компанија се базира на најновите пронајдоци во областа на биотехнологијата на храна. Целта на иновациите од оваа индустрија е да се произведуваат идентични производи од животинско потекло без вклучување на животни – открива Мандиќ.
Долго време се жалеше до кој степен, всушност, производството на храна – а особено месо – влијае на загадувањето на животната средина. Сите големи, реномирани компании од кој било сектор, во наредните години бараат да станат што е можно повеќе – неутрални за СО2.
– Причината е дека земјоделството е најголемиот загадувач на планетата Земја и испушта најмногу гасови СО2, а начините на кои денес произведуваме храна не се соодветни за да се хранат 10 милијарди луѓе до 2050 година, колку што ќе треба нашата планета јадете одржливо – изјави ко-основачот стартап „МелиБио“.
Може ли да завладее храна од лабараторија? Има ли разлика во вкус?
– Целосно сум свесен дека ова што сега им го велам на луѓето во Србија ќе звучи неверојатно, но иднината на прехранбената индустрија е во производството што доаѓа од лабораторијата, а не од фармата. Имам можност да го видам од прва рака овде во Калифорнија и остатокот од Соединетите држави. Европа е 5 години назад, додека јас проценувам дека во Србија овој бран ќе се појави за 10 до 20 години – вели Дарко и додава:
Она што е најдобро за потрошувачот е што ваквиот пристап кон производство на храна ќе ни овозможи да ја зачуваме оваа единствена планета што ја имаме досега и ќе ни даде можност повеќе никогаш да не бидеме гладни, бидејќи ќе имаме доволно ресурси за да ги нахраниме сите, и за одржлива начин Наместо да одгледуваме култури за да нахраниме крава што подоцна ќе ја претвориме во плескавица, ние директно ќе произведеме плескавица или со технологија на растителни протеини или со одгледување парчиња месо со помош на клетки во лабораторијата. Истото важи и за другите производи од животинско потекло “.
Кога станува збор за самиот вкус, што веројатно најмногу ги загрижува и ги интригира потрошувачите, освен хранливите вредности, Мандиќ истакнува дека најчестата реченица изречена во американската прехранбена индустрија е – Вкусот е крал! (Вкусот е крал). „Овде, развојот на секој производ се одвива под претпоставка дека вкусот мора да биде беспрекорен и дека создава долгорочна врска помеѓу потрошувачите и производите, што дополнително води кон создавање лојалност“, вели соговорникот на „Телеграф Бизнис“.
-Целта што ја имаме во „МелиБио“ е потрошувачите да го оценат нашиот мед не само како највкусен вегански мед, туку и како највкусен мед што некогаш го пробале. Последните примероци што ги произведовме одиме одлично, во посакуваната насока. Нашиот тим за развој сега вклучува десетина светски експерти за развој на прехранбени производи и создавање незаборавен вкус и хранливи вредности – додава тој.
