Како да знаете дали детето има аутизам? Познат психотерапевт ги разбива митовите за оваа состојба и има важна порака за родителите

Аутизмот е многу сложено невроразвојно нарушување кое се манифестира во првите три години од животот на детето. Повеќето родители се обраќаат кај лекар кога ќе забележат дека нивното дете не зборува. Сепак, како што објасни магистер дефектологот и семеен системски психотерапевт, Данијела Цвијовиќ, првите знаци можат да се забележат многу порано.

Рани знаци на аутизам

– Пред да го изговори првата збор, кај детето може да се забележат одредени потешкотии кои спаѓаат во спектарот на аутизмот. Пред да почне да зборува, детето комуницира невербално, а тоа е од огромно значење. Гестови со покажување, како кога бара вода или играчка, често отсуствуваат кај децата со аутистичен спектар. Такво дете, уште пред првата година, не посегнува по играчка или ѕвечка што му ја подава родителот, туку е фасцинирано од предмети кои не се типични за таа возраст.

Ако не реагира на насмевка или галење и ако е забележливо отсуство на интеракција, може да се посомневаме на аутизам. Ова не значи дека детето дефинитивно го има нарушувањето, но треба внимателно да се следи за да се реагира навреме – објаснува Цвијовиќ.

Таа истакнува дека денес голем проблем претставуваат екраните, кои децата ги користат од најрана возраст, создавајќи лажна слика за нивниот развој.

Влијанието на екраните врз детскиот развој

– Кога детето постојано гледа во екрани, без разлика дали тоа е цртан филм на телевизија, на таблет или на мобилен телефон, нема никаква интеракција со околината, а родителите не можат да ја следат неговата реакција. Таквите деца често стануваат фрустрирани кога нема да го добијат тоа што го сакаат, реагирајќи на начин сличен на одредени симптоми на аутизам, што не значи дека го имаат тоа нарушување.

Јас не сум за целосно скратување на цртаните филмови, но времето поминато пред екраните мора да биде ограничено. Што се однесува до мобилните телефони, сметам дека децата не треба да ги користат пред да тргнат на училиште, кога веќе ќе можат да сфатат дека телефонот е пред сè средство за комуникација – нагласува Данијела.

Како аутизмот влијае на семејните односи

Според Цвијовиќ, дете со аутизам бара 24-часовна поддршка и внимание, што значително влијае врз семејните односи. Доколку родителите имаат постаро дете без аутизам, тоа може да помогне, но до одредена граница.

– Сè зависи од насочувањето од страна на родителите. Забележано е дека децата кои растат со брат или сестра со аутизам развиваат поголема емпатија и можат да бидат добар стимул за помалото дете. Но, никако не треба целиот товар да падне врз нив, ниту тие да бидат запоставени.

Доколку постарото дете има аутизам, родителите често грешат и целото внимание го насочуваат кон него, додека помалото дете останува во сенка – таквите деца ги нарекуваат „стаклени деца“, бидејќи се речиси невидливи. Поради тоа, исклучително е важно родителите, колку што можат, да се посветат и на другото дете – нагласува психотерапевтката.

Прифаќањето на дијагнозата и важноста на поддршката

Родителите тешко се помируваат со дијагнозата на детето со аутизам, а тоа е процес што трае, бидејќи животот целосно се менува.

– Истражувањата покажуваат дека честопати доаѓа до распаѓање на браковите, а грижата за детето со аутизам најчесто паѓа врз еден родител, обично на мајката, но тоа не мора да биде правило.

Родителите мора да сфатат дека треба да побараат помош, вклучително и од психотерапевт, за полесно да ги совладаат сите предизвици – сето тоа за доброто на детето.

Не е срамота да се побара помош, бидејќи родителот не смее да се занемари себеси, туку треба да има сила и енергија да му се посвети на своето дете со аутизам, кое има огромна потреба од поддршка – заклучува Данијела Цвијовиќ.