Докторите за крајна грижа на пациентите кои се на умирање, откриваат дека последните зборови на луѓето кои се соочуваат со смрта во нивните последни мигови, спаѓаат во две категории – топли и срцепарателни.
Некои пациенти починале мирно, велејќи дека не жалат за ништо, додека други изразиле тага што ги живееле своите животи земајќи се „здраво за готово“.
Медицинската сестра Џули Мек Фаден, открива дека често луѓето пред смртта ги повикувале своите родители кои починале многу пред нив, а некои пак, ги повикувале поранешните љубовници кои не ги виделе со години.
Но, таа исто така сведочи дека има пациенти кои мирно им велат на луѓето околу нив: „Те сакам.”
„Обично тие зборови не се баш на нивниот последен здив. Многу луѓе мислат дека е како во филмовите — драматична последна изјава за нешто за што отсекогаш жалеле или нешто што сакаат секој да го дознае. Не е баш така,“ објаснува Мек Фаден.
Таа исто така забележала дека „Благодарам,“ „Ти простувам,“ „Прости ми“ и „Збогум“ се исто така често изговорени зборови пред смртта.
Мек Фаден, лиценцирана медицинска сестра од Лос Анџелес, Калифорнија, работи во секторот за грижа на пациенти кои се на умирање (хоспис грижа), повеќе од седум години, а има повеќе од 15 години искуство како медицинска сестра.
Таа започнала да ги споделува своите искуства на Тик-ток и денес има повеќе од 1,2 милиони следбеници и 12,4 милиони лајкови.
Хоспис грижата е вид здравствена грижа која се фокусира на помагање на терминално болни пациенти да ја намалат својата бол и страдање, како и на задоволување на нивните емоционални и духовни потреби на крајот од животот.
„Кога секојдневно разговарам со луѓе кои умираат, најголемата работа која ја забележувам е тоа што овие пациенти се загрижени зошто не го ценеле тоа што го имале во однос на здравјето“, велиМек Фаден.
„Многу работи земаме здраво за готово — можноста да гледаме, да јадеме, да голтаме, да одиме, да живееме без болка. Многу луѓе велат дека не обрнувале внимание на тоа кога го имале и пред смртта жалат што тоа не го ценеле“.
View this post on Instagram
Луѓето исто така велат дека „посакуваат да не работеле толку многу во животот“, а жените особено „говарат за диетите, [и сожалуваат] што се грижеле за тоа како изгледало нивното тело, или што не јаделе ова или она поради диетите кои ги држеле и поради обидите да изгледаат на одреден начин што го посакувале“.
Друга докторка која исто така работи на хоспис грижата, но во Сан Франциско, Д-р Мина Чанг, го објаснува нејзиното искуство со овие пациенти. Таа вели дека најчесто што таа го слуша од пациентите кои се на умирање е реченицата „не жалам за ништо“.
Според докторката Чанг, луѓето жалат и што не ги изразувале своите чувства кон семејството или љубените лица.
Слично искуство има и Мек Фаден. „Ако некој бил во голем конфликт, [тогаш велат] ‘зошто не реков извини порано? Зошто не ја обновивме врската порано?’“ рече Мек Фаден.
„Сега кога се соочуваат со својата сопствена смрт, додека умираат, размислуваат за смртта на своите родители. И ќе кажат: ‘Никогаш не ги прашав, кое беше нивното омилена сеќавање од детството?’“
Таа додава дека токму затоа овие пациенти сакаат да споделат свои сопствени сеќавања од нивното дество со своите деца.
Но, не секој може да најде вистински зборови.
„Повеќето луѓе не зборуваат на својот последен здив, но ако речат нешто, тое е обично ‘Те сакам’. Или велат ‘Добро е’, како да утешуваат некој друг, или ‘Подготвен/а сум’.“
Мек Фаден продолжува: „Многу луѓе ќе го изговорат името на своите родители. Или ќе кажат „мама“ или „тато“, или името на поранешниот сопруг кој веќе е мртов.“
„Ако кажат нешто близу до смртта, обично е кратко, кусо и тивко. Тешко е всушност да се зборува на последниот здив.“
Таа исто така објасни дека повикувањето на починати родители и најблиски роднини може да биде поврзано со тоа што родителите се „извор на утеха“.
„Јас секогаш зборувам за смртта како раѓање,“ рече таа. „Луѓето се како бебиња.“
Јазиците што ги зборуваат луѓето исто така може да се променат во последен момент.
Мек Фаден вели: „На пример, нивниот мајчин јазик е италијански, но тие живеат некаде каде што зборуваат англиски цели 50 години, но кога се блиску до смртта, ќе се вратат на зборувањето на италијански.“
„Иако нивното семејство не ги слушало да зборуваат италијански со години и години, сега тие ќе зборуваат само италијански“. Тоа важи за сите други јазици.
„Понекогаш ќе кажат работи што немаат некоја смисла. Но, тие зборови немаат смисла за нас, но можеби имаат смисла за нив. Често се случува да кажат, на пример: ‘Морам да одам дома.’“
„Можеби зборуваат за нашиот друг дом, ако постои живот по смртта. Луѓето постојано зборуваат за дом или за тоа дека треба да одат некаде, или дека треба да заминат, дека одат на патување“ – објаснува медицинската сестра.
Некои од разговорите на Мек Фаден со пациентите биле особено впечатливи.
Таа раскажува за „Дејли меил“: „Со една жена, навистина се поврзавме. Таа ми рече: ‘Цел живот сум христијанка и сè уште не знам како ќе биде кога ќе умрам, дали само ќе ги затворам очите, ќе ги отворам и ќе го видам Бог?’“
„Се разбира, ни јас не знам. Во тој момент се вознемирив и помислив дека треба да имам одговор. Но потоа помислив, не, едноставно биди искрена со неа. Па едноставно ѝ реков: ‘Не знам.’“
„И таа само се насмевна и се смееше, а потоа и јас се смеев. И потоа ми рече: ‘Па, изгледа дека ќе го откријам тоа.’
А јас ѝ одговорив „претпоставувам ќе го откриеш тоа“.
Еден друг пат, еден човек се истегна од креветот и ја фати мојата рака, речиси ме исплаши. Лежеше во кревет и изгледаше дека умира, што значи беше многу блиску до смртта.
„И се подигна во креветот, ја фати мојата рака и ми рече: ‘Умирам, бејби!’ и потоа се врати назад и умре.“
„Беше толку мирен. Не изгледаше дека се плашеше, едноставно ми го објави тоа, дека умира“ – продолжува медицинската сестра.
@hospicenursejulie #greenscreenvideo real life videos. Educational purposes only. Not my patient. #hospicenursejulie #nursesoftiktok #medicaltok #science #educational
Докторката Симран Малхоетра, според нејзините искуства со пациенти на умирање, вели дека она што го кажува пациентот во своите последни здивови често зависи од тоа колку години има.
Малхоетра објаснува: „Моите постари пациенти често споделуваат работи како ‘Јас сум во мир’ или ‘Живеев добар живот’, додека за моите помлади пациенти… последните реченици главно се сведуваат на тоа дека ‘Не сум подготвен да умрам, имам уште толку многу да живеам’.“
Таа додаде дека многу едноставни работи како „Жалам“ и изразување љубов и прошка може да бидат особено важни во последните мигови, но и во последните денови.
Доктор Малхоетра вели: „Овие се некои од најзначајните зборови, кога се кажани со намерна цел, што можеме да ги споделиме со некого кого го љубиме.“
