Малкумина го забележуваат овој плод, но некои ЗАРАБОТУВААТ МИЛИОНИ од него: „Вистинско злато“
Хрватските медиуми пишуваа за компанијата „Еуро Жир Дани“ од Рајево Село, која оствари приход од 2,6 милиони евра за три недели благодарение на профитабилен договор со „Хрватски шуми“ за собирање и купување желади.
Директорот на компанијата, Зијад Пезеровиќ, испорача 874 тони желади наменети за одгледување нови садници. За оваа активност беа ангажирани околу 1.000 сезонски берачи, а Пезеровиќ се соочува и со обвиненија за даночно затајување, што подоцна го негираше, наведувајќи дека против него нема кривична постапка.
Пезеровиќ во моментов е единствениот во Хрватска со дозвола за собирање желади, а неговиот договор со „Хрватски шуми“ е вреден 7,7 милиони евра со вклучен ДДВ. Цената по килограм желади е 3 евра бруто за даб и 3,30 евра за даб.
Зошто се важни желадите
Експертите истакнуваат дека желадите се клучни за зачувување на дабовите шуми. Марко Маринковиќ, извршен директор за шумарство на ЈП „Војводина шуме“, објаснува дека желадите се користат за природна регенерација на шумите, но дека поради климатските промени и чувствителноста на дабот на прашкаста мувла, природното ртење станува сè потешко.
Затоа се прибегнува кон вештачко сеење – желадите се собираат, термички и хемиски се обработуваат, а потоа се складираат во ладилници за идните сезони.
– Дабот е потешко да се регенерира природно, бидејќи мора да има доволно светлина во раните фази на раст, а желадите паѓаат само во близина на дрвото, за разлика од семето што го носи ветерот или птиците. Покрај тоа, желадите се чувствителни на прашкаста мувла, а климатските нарушувања го забрзуваат губењето на ртењето. Последицата е што помалку вредните видови со светли семиња, како што е обичниот габер, се подобри од дабот – објаснува Маринковиќ.
Периодичност и вредност на желадите
Дабот не раѓа плод секоја година, а кога раѓа, често е нередовен – може да раѓа плод две или три години по ред, а потоа го нема до пет години.
– Поради оваа периодичност, желадите се навистина вредни кога се достапни. Како компанија, не можеме да си дозволиме да го пропуштиме ова – вели Маринковиќ.
