Зошто православните свештеници носат брада, а католичките не? – тајната зад вековната традиција

Во современиот свет, многу мажи носат брада како моден детаљ, но во православната вера таа има сосема поинакво значење, длабоко духовно и симболично. Додека кај католичките свештеници брадата е реткост, кај православните таа е речиси правило, вкоренето во вековна традиција и духовна смисла.

Православните монаси и свештеници ја сметаат брадата за неразделен дел од својот идентитет. Таа не е само надворешен белег, туку носи порака за скромност, посветеност и духовна зрелост.

Според старозаветната книга Левит, кога Мојсеј го миропомазувал својот брат Арон, мирото се сливало по неговата брада, токму оваа слика останала симбол на свештеничката служба.

Во древните црковни записи се наведува дека брадата е знак на маженственост и духовно достоинство. Во старите времиња, бричењето се сметало за нарушување на природниот изглед што Бог го подарил, па дури и како облик на срам. Се верувало дека секое отстранување на брадата е оддалечување од свештеничката благодат.

Брадата има и таинствена димензија, таа е видлив знак на „одвојување од светот“. Свештеникот, преку својот изглед, сведочи дека е избран за служба на Бога, а не за земни и световни задоволства. Без неа, велат старите преданија, тој би изгледал исто како обичниот народ, а токму оваа различност е суштината на свештеничкото служење.

Во православната историја имало дури и канонски одлуки кои ја заштитувале оваа традиција. На пример, во некои собори од средниот век се споменува дека свештениците задолжително мора да ја носат својата брада, а нејзиното отсекување било сметано за грев.

Како денес верниците ја доживуваат брадата?

Денешните верници често ја поврзуваат брадата на свештеникот со авторитет и духовна сила. Таа создава впечаток на зрелост, мудрост и посветеност кон црковниот живот. За многумина, брадата е видлив знак дека свештеникот „не е од овој свет“, туку припадник на едно посебно служење.

Сепак, има и верници кои ја гледаат исклучиво како традиција, нешто што се задржало од минатото, но што не мора нужно да ја одредува духовната „вредност“ на свештеникот. За нив, важна е содржината на проповедта и односот кон луѓето, а не надворешниот изглед.

Интересно е што во последните децении, со враќањето на модата на бради кај мажите воопшто, младите луѓе почесто ја прифаќаат и како естетски прифатлив белег. Но во храмот, брадата никогаш не е мода, туку таа останува сведоштво за еден непрекинат духовен континуитет кој се пренесува низ вековите.

Православни и католички перспективи

Кај православните, брадата е тесно врзана со духовниот идентитет. Таа е знак дека свештеникот го продолжува преданието на првите христијани, а воедно и јасна граница меѓу духовниот и световниот живот. Верниците во православните земји ја гледаат како природен и речиси задолжителен дел од свештеничката појава.

Кај католиците, пак, со векови преовладува идеалот на чисто, уредено лице. Бричењето се сметало за знак на дисциплина и скромност, а брадата, особено во средниот век, била поврзувана со бунтовништво или отстапување од редот. Денес католичките верници не гледаат на брадата како белег на духовност, за нив свештеникот е препознатлив по литургиската облека, а не по изгледот на лицето.