Зошто толку е популарна тв-серијата Приказната на робинката и што нè тера да преиспитаме оваа серија пред да биде предоцна?
6 сезони, со по 66 епизоди. Но, што навистина сака да ни каже „Приказната на робинката“? И зошто не смееме да ја игнорираме пораката?
Од својата премиера, серијата „Приказната на робинката“ предизвикува спротивставени мислења: некои ја нарекуваат генијална и препорачуваат сите да ја погледнат, други се прашуваат како е можно таква мрачна приказна да добие толку внимание. Но едно е сигурно — базирана врз романот на Маргарет Атвуд, оваа антиутопија одамна ги надмина границите на фикцијата и стана глобален културен сигнал за будење.
Во светот на Гилеад — тоталитарна теократија каде жените се сведени на својата биологија — живееме преку очите на робинката Џун Осборн, која не се предава и се бори за слобода, за своето дете, за сите нас.
Клучни теми од серијата што мора да ги разбереме денес, а не утре, се:
1. Тоталитаризам маскиран како вера
Гилеад е диктатура заснована на библиски догми каде жените немаат право на работа, сопственост, образование или дури и лично име. Зад фразата „волја Божја“ се крие политичка контрола, опресија и страв. Етвуд инспирацијата ја црпи токму од пуританските колонии во Америка од XVII век – страшно, но вистинито.
2. Репродуктивно насилство и институционализирана експлоатација
Во светот на „робинките“, жените со фертилитет се присилени да станат сурогат-мајки за елитата. Сексуалниот чин е институционализиран под името „церемонија“, лишен од интимност и права на избор. Одбивањето значи казна — од логори на трудот до брутални медицински практики како женско обрежување. Иако тоа е забрането во повеќето земји, реалноста и понатаму ја демантира забраната.
3. Феминизмот како чин на отпор
Џун е симбол на отпор. Таа се спротивставува на системот, го чува духот на слободата и се поврзува со други жени во обид да донесе промена.
Серијата нè потсетува: силата на жените лежи во солидарноста. Не е случајно што црвениот плашт од серијата стана симбол на протест низ светот — од Холивуд до Алабама.
Симболика и алузии што нè тераат да се запрашаме:
Црвената боја — симбол на плодноста, борбата и предупредување.
Костимите — секоја боја е порака: црвена за слугинките, тиркизна за „жените на командантите“ – спокој, но и потиснување.
Постпаметење — преку сеќавањата на мајката на Џун, гледаме како феминистичката борба се пренесува низ генерации.
Религиозен радикализам — алузија на пуританизмот, но и современи трендови на конзервативизам.
Контрола врз телото — директна паралела со вистински примери: Романија под Чаушеску, Аргентина под хунтата.
Губење на личноста — слугинките немаат име, слобода или идентитет.
Бунт и надеж — во мракот, се раѓа бунтот. Единството, паметењето и храброста се оружја против угнетувањето.
„Приказната на робинката“ не е само серија — тоа е предупредување. И ако нешто мораме да запомниме, тоа е следново: слободата никогаш не е загарантирана. Се чува со борба.
