„Само една лажица на ден – и спиев како бебе“: македонска билка за смирување и спокоен сон што ја имаме на дофат
Расте во Пелагонија, Тиквешијата и делови од Скопска Котлина, но и во Охридско и Дојранско, особено покрај стари ѕидови, камења и сенковити дворови.
Секоја пролет таа повторно се раѓа – скромна, тивка, а толку моќна. Расте покрај стари куќи, во дворови, под огради, па дури и на запуштени места – а малкумина знаат дека оваа „тревка“ може да ви го врати сонот, да ви го смири срцето и да ви го исчисти умот од секојдневниот стрес.
Станува збор за маточина, или народски кажано – пчелинок.
„Ми ја препорача баба ми која се разбира во билки – ми рече, една шолја чај од ова пред спиење и ќе заборавиш што е несоница. Искрено, на почеток не и верував, а сега ми стана навика – веќе два месеца спијам без апчиња, а станувам одморена како никогаш досега“, вели Л.Т. (43) од Велес.
Маточината (Melissa officinalis) природно расте во Пелагонија, Тиквешијата и делови од Скопска Котлина, но и во Охридско и Дојранско, особено покрај стари ѕидови, камења и сенковити дворови. Љубителите на природата го собираат крај селските патишта или околу старите куќи – местата каде што не се прска со хемикалии.
На пазар ја има од април до октомври, а еден свеж врзоп чини само 20–30 денари, или го добивате и бесплатно од соседи што го одгледуваат.
Според фитотерапевтските релевантни извори, маточината делува седативно и анксиолитички – го смирува нервниот систем, го намалува притисокот и ја балансира работата на срцето. Може да се користи и за намалување на паника, главоболка и дури и проблеми со варењето.
Во некои делови на Македонија ја нарекуваат и „билка на тишината“ затоа што телото го става во природен ритам на одмор и обновување.
Како да се користи?
Една лажица сув или свеж лист се прелива со врела вода и се остава 10 минути поклопено. Се пие топло, најдобро навечер пред спиење.
Важно: не се препорачува кај луѓе што земаат седативи или имаат сериозни срцеви заболувања – консултација со лекар е задолжителна.
Ако некогаш ја почувствувате нејзината мирисна свежина – лимонеста, топла и нежна – знаете дека сте блиску до билката што ви го враќа мирот. А најдоброто? Ја има насекаде, само треба да знаете да ја препознаете.
Песто од маточина со свеж босилек, индиски ореви, лимон и пармезан
(време на подготовка: 10 минути)
Состојки:
2 шолји листови од маточина
2 шолји листови од босилек
4 чешниња лук, сомелени
1/2 шолја индиски ореви (може и бадеми, лешници, ореви) – околу 50 г
1/4 до 1/2 шолја екстра девствено маслиново масло (60–125 мл)
свежо исцеден сок од 1 лимон (околу 4 лажици)
1/2 шолја пармезан (50 г)
сол – по вкус
Подготовка:
Ставете ги сите состојки во блендер и мешајте додека добиете мазна смеса. Може да користите и рачен миксер или толчник.
Префрлете го пестото во стаклена тегла и прелијте го со маслиново масло за целосно да се покрие површината (ова спречува оксидација на босилекот и потемнување). Во фрижидер може да се чува до една недела.
