Познати метеоролози предупредуваат за поларен удар на Балканот – еве кога да очекуваме историски температурни шокови и во Македонија
Европа е на чекор од најстудена зима во последните децении, предупредуваат метеоролозите.
Поларниот вртлог покажува знаци на колапс, а експертите предупредуваат дека студот од Арктикот би можел да се спушти до јужна Европа, секако погодувајќи ја и Македонија.
Европа, и целиот Балкан, се соочува со сериозна закана од екстремно студена и снежна зима. Метеоролозите предупредуваат дека поларниот вртлог, клучниот атмосферски механизам кој ја регулира зимската циркулација на воздухот, покажува знаци на слабеење и нестабилност. Доколку овој систем се „распадне“, студените арктички маси би можеле да се пробијат кон југ, предизвикувајќи бранови на поларен студ, снег и долготрајни минусни температури во делови од Европа, вклучувајќи и Македонија.
Според објаснувањата на метеорологот Андреј Флис од порталот Severe Weather Europe, поларниот вртлог претставува огромен „прстен“ од студен воздух кој се формира над Арктикот секоја зима. Овој невидлив круг, што се протега и низ стратосферата и низ тропосферата, делува како бариера што ја задржува поларната студеност на север.
Кога е силен и стабилен, воздухот останува „заробен“ во арктичкиот регион. Но кога ослабува, ладниот воздух почнува да „бега“ кон југ, токму кон Балканот, предизвикувајќи нагли промени, обилни снежни врнежи и температурни шокови.
Оваа година научниците веќе забележале рани знаци на феноменот познат како изненадно стратосферско затоплување, редок процес кога температурите во горните слоеви на атмосферата ненадејно растат. Тоа го нарушува балансот на поларниот вртлог, ја менува насоката на млазната струја и овозможува поларниот воздух да се спушти кон југ.
Метеоролошките модели укажуваат дека токму во декември може да дојде до историски слаба активност на вртлогот, што го зголемува ризикот за појава на долготрајна, вистинска „континентална зима“.
Според анализите на Severe Weather Europe, температурните трендови во ноември се движат надолу, а ситуацијата многу потсетува на зимата од 1981/1982 година, една од најстудените во последните педесет години.
Во тој период, голем дел од Балканот беше под снежна покривка подолга од два месеца, а температурите на планините во Македонија паѓаа и под -25 степени.
Иако експертите предупредуваат дека такви сценарија не се секогаш повторливи, тие нагласуваат дека дури и мали нарушувања во поларниот систем можат да имаат огромно влијание врз регионалната клима.
Регионалните метеоролози веќе забележуваат пад на температурите и можен снег во втората половина на ноември.
Според проценките, на планините на Македонија, особено во западните предели како Шар Планина и Маврово, температурите би можеле да достигнат и до -20 степени, додека во низините, во Скопје, Битола и Куманово би се движеле меѓу -8 и -12 степени.
Првите посериозни снежни врнежи се очекуваат во периодот од 19 до 21 ноември, кога поларниот фронт би можел да донесе снег дури и во пониските подрачја.
Според српскиот метеоролог Марко Чубрило, оваа зима би можела да започне порано од вообичаено.
Моделот на Европскиот центар за среднорочни прогнози (ECMWF) укажува на потенцијал за студен период, иако експертите предупредуваат дека долгорочните прогнози треба да се толкуваат со претпазливост.
