Јованка Броз сакала деца, но Тито не се согласувал – и за тоа имал специфична причина

„За животот на водечките личности на југословенската политичка сцена малку се знаеше во целиот поранешен период. Освен протоколарни вести и службени настапи, сè друго се одвиваше далеку од очите на јавноста. Дури неодамна, делови од животот на нашите ‘врвни личности’ почнуваат да излегуваат од маглата и стануваат достапни за граѓаните“, пишува „Нада“ во текст од април 1990 година, во приказна во која главните улоги ги имаат Јованка и Тито.

Весникот во неколку продолженија објави најинтересните поглавја од книгата на Наташа Марковиќ и Драган Влаховиќ – „Живот во дворец“, а ние пренесуваме дел од една од статиите.

Милован Ѓилас за Јованка Броз

„Додека јас бев функционер, Јованка не се мешаше ниту во расправиите, а камоли во одлуките. ‘Секторот’ на Јованка беше домот и сопругот Јосип: со неа околу Тито завладеа ред и совесност. А Тито знаеше да биде строг и циничен кон неа и пред други – Јованка тоа го трпеше, молчеливо и засрамено.

Синовите на Тито не ја сакаа, ниту ја ценија, иако таа не се караше со нив. Но, тие не беа ни со Тито во добри односи: постариот Жарко си живееше по свое, а Миша беше навреден. Јованка се грижеше за двете помали сестри, им помогна да се школуваат и да тргнат по својот пат, но не се обидуваше да им овозможи привилегии, иако можеше.

Сакала да има деца. Но Тито не се согласил – сметал дека нема среќа со деца, а можеби и не сакал дополнителни обврски. Јованка изгоре и овена покрај Тито…“

Сведоштва од семејството Броз

За Јованка сведочи и внучката на Тито, Златица Броз, во списанието „Интервју“:

„Дедо и тетка Јованка, со истакнување на тие семејни моменти, за нас беа вистинско семејство. Тетка Јованка, како што ја викавме, на свој начин се грижеше особено за мене како девојче, за мојот развој. Ја гледав како жена што беше исклучително убава и ми беше драго што ми шиеше фустанчиња од нејзините фустани и материјали.

Таа го изгради и мојот вкус, ме научи да ја сакам убавината и ми покажа многу работи што треба да ги знае секое девојче. Во тој период, тетка Јованка ми беше многу блиска и драга – и таква ми остана, затоа што ме разбираше и ми помогна да решам некои проблеми што ги имав како девојче. Можеше да ми објасни многу нешта на начин што ми беше разбирлив. Нашето другарување беше блиско и многу убаво – и така ми остана во сеќавањето.“

Бранко Броз за Јованка Броз

Во подоцнежен период, на поинаков начин, сведочи Бранко Броз:

„Кога дојдов на Ужичка, прво се преселив во куќата спроти број 15, покрај куќата каде живееше Жарко. Тогаш во Ужичка сретнав ново лице – тоа беше Јованка Будисављевиќ. Беше млада и привлечна, имаше 23 години. Неколку години подоцна стана сопруга на Тито. Од првиот ден немавме добар однос. Колку што знам, ни со другите членови на семејството не беше подобро…

Неколку месеци по моето доаѓање се преселив во Ужичка број 13, затоа што Јованка ги доведе од Лика своите сестри Нада и Зора. Беа уште девојчиња, а таа нежно се грижеше за нив. Одеа на училиште во Дедиње, а се хранеа во кујната заедно со останатиот персонал.

Тито во куќата на Ужичка имаше градина со убави цвеќиња, риби и канаринци. Сам се грижеше за нив. Често седеше таму и ги слушаше птиците. Знаеше и да дремне таму. Еден ден побара некои канаринки да се одвојат затоа што сакаа да снесат јајца. За да дознаам што треба да направам, отидов во продавница за канаринци во улицата 7 јули и се распрашував како се негуваат. Таму добив драгоцени совети кои многу ми помогнаа.

Требаше да се направат мали гнезда. Тито бараше тоа да се изработи. Јованка веднаш се понуди дека таа ќе го направи тоа. Се потруди со многу волја и вложи многу труд. За многумина од нас, вратите на Ужичка засекогаш се затворија – од 1960 година речиси за сите – и повторно се отворија дури на тажниот ден на погребот.“