Граѓаните открија нов начин за заработка – пари од отпад

Заработка од отпад е сѐ попопуларен начин граѓаните да придонесат за екологија и да остварат приход. Еве неколку практични начини како тоа може да се направи во Македонија (и пошироко):

♻️ 1. Селектирање и продажба на секундарни суровини

Најдиректен начин е собирање и предавање отпад за рециклажа:

Метал (железо, бакар, алуминиум, месинг) – има добра цена во откупните центри.

Пластика (ПЕТ шишиња, капачиња, фолии) – се откупува по килограм.

Хартија и картон – многу рециклажни компании откупуваат.

Стакло – некаде се плаќа по тегла или килограм.

🔹 Пример: 1 кг бакар може да вреди неколку стотици денари.

🧴 2. Систем за поврат на амбалажа

Некои продавници и производители имаат системи за поврат на шишиња или лименки (депозитен систем).
👉 Во иднина, Македонија планира да воведе официјален депозитен систем каде секое шише ќе има вредност (на пример, 5 денари по шише).

🪑 3. Креативна реупотреба (upcycling)

Многу луѓе заработуваат со креативно преработување отпад во нови производи:

Од дрво и палети → мебел, полици, украси.

Од пластика → чанти, лампи, декоративни предмети.

Од стари облеки → торби, перници, модни парчиња.

🔹 Може да се продава преку интернет (Facebook, Etsy, TikTok или локални пазари).

🔋 4. Собирање на електронски отпад

Стари телефони, лаптопи, батерии и електрични уреди содржат вредни метали.
⚠️ Не треба да се фрлаат во обичен отпад — има компании што плаќаат за откуп.

🌱 5. Компостирање и продажба на органски отпад

Граѓаните со дворови можат да компостираат остатоци од храна и градина.
📦 Од тоа се добива природно ѓубриво (компост) кое може да се продава на земјоделци или градинари.

💡 6. Учество во локални проекти или кооперативи

Некои општини и невладини организации имаат програми за собирање отпад, каде граѓаните добиваат награди, попусти или парични стимулации.

💰 7. Отворање микро-бизнис

Со малку организација може да се отвори мал рециклажен пункт или услуга за собирање отпад од домаќинства.