Абецедарот од 1925 година – доказ за постоењето на македонското малцинство во Грција
Во 2025 година се навршуваат точно 100 години од печатењето на македонскиот буквар – Абецедарот, издаден во Атина во мај 1925 година под покровителство на Друштвото на народите. Иако никогаш не бил официјално примен во грчкиот образовен систем, овој буквар останува едно од најсилните сведоштва за признавањето на постоењето на македонскиот јазик и идентитет во тој период.
Абецедарот бил наменет за децата Македонци во Егејскиот дел на Македонија и претставувал прв обид за институционализирано образование на мајчин јазик. Но, поради силните притисоци и одбивањето на грчките власти, тој никогаш не бил ставен во употреба.
Историчарите потсетуваат дека Абецедарот има тројца автори и претставува документ со кој меѓународната заедница, преку Друштвото на народите, јасно признала дека во Грција постои македонско малцинство.
„Овој буквар е доказ дека уште пред еден век постоела потреба за образование на македонски јазик и признавање на Македонците како посебен народ,“ велат научниците, повикувајќи дека оваа историја мора да се зачува и да биде дел од образовниот процес.
По повод големиот јубилеј, македонските здруженија од Егејскиот дел на Македонија и научната јавност иницираат Абецедарот да се вклучи во наставните програми, а да се издаде и негово ново факсимилно издание кое свечено ќе биде промовирано во текот на 2025 година.
Абецедарот, кој и денес е симбол на македонската писменост и борбата за идентитет, останува трајно врежан во колективната меморија како сведоштво за историската голгота, но и како потврда за вековната континуирана борба на Македонците за зачувување на јазикот и културата.
